Tìm hiểu về bộ lọc hồ cá Koi

Cá Koi là loài cá cảnh đang được rất ưu chuộng tại Việt Nam cũng như trên thế giới. Với những màu sắc đa dạng thì cá Koi luôn được ưu tiên trong bể cá của mỗi gia đình. Hồ cá Koi có thể cũng rất đa dạng nhưng bất kể kiểu dáng hay phong cách nào thì bộ lọc hồ cá Koi luôn quan trọng đối với sức khỏe của cá Koi trong hồ. Dưới đây là những kiến thức cơ bản và là tổng quan kiến thức về bộ lọc hồ cá Koi

Chất thải của cá Koi có thể là hóa học và vật lý vì vậy hệ thống lọc của bạn cần đáp ứng được khả năng xử lý cả hai. Hai loại lọc chính phổ biến là sinh học và cơ học. Lọc sinh học sẽ nuôi cấy hiếu khí ( hay còn gọi là nitrat hóa) giúp phá bỏ các thành phần hóa học chất thải của cá. Lọc cơ học được sử dụng để với tác dụng xử lý chất thải vật lý như phân, lá chết, côn trùng chết…

Thiết lập hệ thống hồ của bạn

Có những yếu tố cụ thể mà bạn cần phải có trong hồ để đảm bảo sức khỏe cho cá Koi của bạn.Trước khi đi sâu vào bộ phận lọc, bạn cần hiểu rõ chức năng và các thành phần cơ bản của chúng 

Xả đáy

ống hút đáy hồ cá Koi

Hầu hết các hồ thường được thiết kế ống xả ở đáy. Vì lợi ích của đường đi tự nhiên của các mảnh vụn và chất thải rơi xuống đáy theo trọng lực, cống đáy thường được đặt ở điểm sâu nhất của hồ. Những hồ không có cống thoát nước ở đáy sẽ phải đối mặt với chất thải tích tụ và gây ra chất cặn bã hoặc thường xuyên phải hút bụi. Phần thoát nước dưới đáy sẽ được dẫn đến bể lắng để xử lý.

Nước chảy vào cống đáy sẽ di chuyển vào bể lắng, sau đó được lắng xuống đáy bể trong khi nước bề mặt được đưa về phía máy bơm. Ở giữa bể và máy bơm sẽ là một bộ lọc, có thể là sinh học hoặc cơ học. Bộ lọc này giúp loại bỏ nhiều chất thải hơn từ nước cũ,để đảm bảo nước sạch hơn sau đó được bơm trở lại hồ.

Bạn sẽ cần đảm bảo tốc độ dòng chảy của nước có thể phù hợp với kích thước ống thoát nước dưới cùng. Tốc độ dòng chảy chậm sẽ làm cho các hạt nặng hơn lắng xuống trong đường ống thoát nước phía dưới thay vì di chuyển vào bể lắng. Tuy nhiên, bạn cần có một dòng chảy đủ chậm để có thể chất thải nặng hơn chìm xuống bể lắng.

Để giúp bạn tìm ra cấu hình cống đáy phù hợp, hãy xem xét một cống đáy ba inch, có thể quét một bán kính 4 foot. Để hoạt động, cống này cần lưu lượng nước tối thiểu 5600 lít mỗi giờ, do đó cặn sẽ không đọng lại trong đường ống. Tốt hơn là có 8000 lít mỗi giờ với bể lắng 600 lít khi sử dụng cống đáy ba inch.

Một cống đáy bốn inch là lý tưởng và có thể quét một bán kính sáu foot và cần ít nhất 2.500 gallon mỗi giờ cho một bể lắng 250 gallon. Để chắc chắn rằng bể lắng của bạn sẽ hoạt động đúng chức năng của nó, một quy định tất yếu là phải khớp thể tích bể lắng của bạn với lưu lượng nước tối thiểu của bạn ở giá trị 10%. Hay nói cách khác, thể tích bể lắng của bạn phải là khoảng 10 % lượng nước di chuyển mỗi gallon mỗi giờ của bạn.

Lực hấp dẫn rõ ràng là làm rất nhiều để đưa cặn và chất thải theo dòng chảy vào bể lắng. Khi nước đã ở trong bể, chất thải rắn sẽ không thể di chuyển ra ngoài bể cho đến khi máy bơm hút chúng ra khỏi bể lắng. Mặc dù hầu hết hồ của bạn có thể được giữ sạch sẽ với hệ thống thoát nước đáy và máy lọc nước, nhưng cũng cần phải bảo dưỡng một chút để hệ thống có thể hoạt động trơn chu hơn. Bạn nênx tập thói quen kiểm tra bộ lọc của bể lắng cách ngày hoặc lâu hơn. Thùng chứa chất thải sẽ đầy và điều tất yếu là nó cần được đổ đi. Nhiệm vụ của bạn là đảm bảo điều này xảy ra thường xuyên để giữ cho hồ luôn thông thoáng.

Skimmer

Skimmer của hồ cá Koi

Cống đáy, như tên của nó, nằm ở đáy hồ, tuy nhiên, một hình thức lọc khác thường thấy trong hồ là skimmer . Skimmers là một hệ thống lọc cơ học. Skimmer hoạt động trên đỉnh hồ thu thập các mảnh vụn trôi nổi như lá cây, cỏ, phấn hoa và những thứ tương tự. Skimmer sẽ kéo từ phía trên cùng của hồ để thu gom chất thải, lọc nước trở lại máy bơm.

Nếu xếp hạng hai hệ thống theo thứ tự quan trọng, chúng ta có được cống dưới cùng là sự ưu tiên đầu tiên. Các mảnh vụn trôi nổi sẽ được skimmer loại bỏ một cách hiệu quả, nhưng nếu không có nó thì mọi cặn bẩn, chất thải sẽ trôi xuống cống dưới cùng.

Skimmer cũng sẽ loại bỏ các hợp chất hữu cơ hòa tan. Nếu bạn không có máy lọc nước, bề mặt hồ của bạn có thể kết thúc với một lớp màng dầu, điều này sẽ làm giảm khả năng khuếch tán oxy trong không khí vào hồ qua bề mặt nước.

Máy trượt có một đập hoặc một thiết bị nổi, nổi lên và xuống theo mực nước. Máy trượt chỉ lướt trên bề mặt của nước. Nếu xây một hồ mới, bạn muốn lấy đập rộng nhất có sẵn, ở mức 16 inch, để giúp làm sạch diện tích bề mặt hồ nhanh hơn. Máy hớt váng cũng được trang bị một “giỏ lá”, dùng để thu thập các mảnh vụn lớn. Một số skimmers có thể có lưới hoặc thảm, nhưng nó hoạt động theo cách tương tự như máy trượt và máy hớt váng. Nó đảm bảo các mảnh vụn không thể làm vẩn đục bề mặt hồ của bạn hoặc lọt vào máy bơm và hệ thống lọc hồ cá koi sẽ hoạt động trơn chu hơn.

Lọc cơ học

Hệ thống lọc cơ học cho hồ cá Koi

Loại lọc này là một trong hai loại lọc chính đang diễn ra trong hồ của bạn. Nói một cách đơn giản nhất, cá trong hồ tạo ra cả chất thải lỏng và rắn thể hiện cả chất bổ sung vật lý và chất bổ sung hóa học cho hồ. Do đó, chủ hồ cần các biện pháp vật lý và hóa học để loại bỏ các chất thải này khỏi hồ.

Tất nhiên, có những nguồn dinh dưỡng khác như nước mưa chảy, xác thực vật thối rữa, côn trùng chết, v.v. cũng như các nguồn chất thải rắn khác như lá chết, cành cây, phấn hoa, v.v. Ngoài ra, một bộ lọc cơ học tốt sẽ có nhiều giai đoạn cho chất thải rắn sẽ có kích thước khác nhau và cần phải lọc ra tương ứng.

Thông thường, các giai đoạn này được thiết lập sao cho nước mang các hạt đi qua vật liệu lọc có lỗ lớn nhất trước, sau đó dần dần kích thước lỗ của mỗi giai đoạn nhỏ hơn để bẫy các hạt nhỏ hơn. Chúng ta hãy xem xét một bộ lọc cơ học nhiều tầng điển hình. Như bạn có thể thấy từ hình ảnh, khi nước đi vào và nó được đáp ứng bằng cách lọc thô, sau đó lọc mịn hơn, thậm chí sau đó lọc tinh hơn, v.v. cho đến khi chuyển sang bộ phận lọc sinh học.

Lọc sinh học

sơ đồ hệ thống lọc vi sinh

Quá trình sinh học của vi khuẩn có lợi (nitrat hóa) đồng hóa chất thải nitơ là tự nhiên và quá trình đó xảy ra trong tự nhiên, cũng như trong hồ của bạn. Khi cá trong hồ thải ra chất thải, cuối cùng nó sẽ chuyển thành amoniac, nitrit và nitrat.

Nếu có một hệ thống lọc sinh học không phù hợp trong hồ của bạn, nó có thể khiến hồ của bạn dư thừa các chất thải này và cuối cùng dẫn đến mức độ độc hại – giết chết cá của bạn. Lọc sinh học là một quá trình có trình có sự tham gia của oxy, hay còn được gọi là quá trình hiếu khí.

Amoniac sẽ bị phân hủy thành nitrit. Vi khuẩn hiếu khí loại thứ hai sẽ lấy nitrit và phân hủy nó thành nitrat. Ở mức độ thấp, nitrat vô hại đối với cá của bạn nhưng thay nước thường xuyên cũng là giải pháp tốt (giả sử lượng nước thay ra đủ nhỏ để không gây ra sự thay đổi đáng kể về độ pH ).

Có nhiều cách sắp xếp để có được một phương tiện lọc có diện tích bề mặt cao và chúng bao gồm đá xốp, vòng gốm, bóng sinh học và các hình dạng nhựa khác mang lại diện tích bề mặt cao. Vậy nhu cần về diện tích bề mặt là gì?  

Một vài vi khuẩn có lợi đồng hóa chất thải nitơ trong hồ của bạn là tốt nhưng rất nhiều vi khuẩn là rất lớn, do đó, có nhiều diện tích bề mặt cho những vi khuẩn này sinh sống và phát triển có nghĩa là quá trình lọc sinh học của bạn mạnh hơn nhiều.

Đối với quá trình lọc sinh học, các vi khuẩn có thể đồng hóa chất thải nito hiệu quả nhất có thể thì bạn cần có một môi trường giàu oxy. Để đảm bảo điều này xảy ra, bạn cần có một hồ có diện tích bề mặt lớn và việc bổ sung oxy có thể thông qua các cách như đài phun nước, thác nước, cây thủy sinh hoặc máy khuếch tán.

Khi xem xét hệ thống lọc phù hợp cho hồ của bạn, bạn sẽ muốn lưu ý rằng toàn bộ thể tích hồ của bạn phải được lọc mỗi giờ, vì vậy hãy chọn công suất / tốc độ máy bơm và bộ lọc sẽ đáp ứng mục tiêu đó. Bây giờ chúng ta hãy xem xét một số hệ thống lọc phổ biến để cung cấp cho bạn ý tưởng về những gì ngoài đó và chúng trông như thế nào khi được thiết lập.

Bộ lọc áp suất bên ngoài

Hệ thống lọc áp lực bên ngoài là một hệ thống phổ biến và thường bao gồm một cửa nạp trong hồ của bạn (thường nằm ở đáy) hút nước vào sau đó lên qua một đường, ra khỏi hồ và vào chính bộ lọc áp lực.

Trong thế giới của bộ lọc áp suất có rất nhiều thiết kế khác nhau nhưng cơ bản bạn sẽ tìm thấy được một số cách lọc cơ học (thường ở dạng vật liệu giống như bọt biển), tiếp đó dẫn đến lọc sinh học (thường ở dạng bóng sinh học) ra khỏi bộ lọc. Một số nhà hãng sản xuất cũng sẽ lắp đặt đèn UV để nước ra khỏi bộ lọc áp lực sẽ đi qua tia UV trước khi ra khỏi bộ lọc.

Từ bộ lọc, nó thường sẽ đi vào lại hồ thông qua một ngã nước. Chúng là những hệ thống đẹp có thể bị che khuất tầm nhìn trong một tảng đá giả hoặc trong một khoang phụ địa hình dễ tiếp cận. Như với bất kỳ hệ thống lọc nào được trang bị lọc cơ học, bạn sẽ phải rửa sạch định kỳ lớp vật liệu bọt biển bám các hạt. Xem sơ đồ bên dưới để biết cách thiết lập điển hình trên các hệ thống kiểu này.

Hệ thống lọc hồ cá koi tổng hợp

Các hệ thống tất cả trong một như ví dụ Lifgard Aquatics được hiển thị thường là các đơn vị chìm có bộ lọc cơ học, lọc sinh học, bể lắng UV và bơm tất cả trong một ngăn. Vì vậy, trong ví dụ đã cho, thiết bị này có một cổ kéo dài, sau đó hướng nước đã lọc và làm trong vào tính năng đài phun, do đó làm sục khí nước.

Bộ lọc ngăn nhiều tầng

Bộ lọc ngăn nhiều tầng

Các hệ thống lọc này được thiết kế bên ngoài và khá đơn giản. Về cơ bản, nó là một hộp nhựa với nhiều tấm phương tiện lọc được sắp xếp theo kiểu từ thô đến mịn. Một số thiết bị, như dòng Matala Biosteps , sẽ có bộ lọc tia cực tím trong ngăn đầu tiên trước khi trải qua các giai đoạn lọc.  

Thường thì nhà sản xuất khác sẽ đặt bi sinh học ở giai đoạn cuối cùng tuy nhiên vật liệu lọc 4 giai đoạn cũng có nghĩa là hoạt động như chất nền cho vi khuẩn có lợi sinh sống. Việc làm sạch các thiết bị như thế này giải quyết một vấn đề đơn giản là rũ bỏ bất kỳ mảnh vụn nào làm tắc nghẽn bộ lọc hồ cá koi, giúp việc đẩy nó lắng xuống đáy sau đó loại bỏ chất thải ra ngoài thông qua cống dưới cùng. Trong trường hợp của các bộ lọc đa tầng, nước được hút qua hệ thống được bơm từ một máy chìm ở đáy hồ hoặc một máy bơm bên ngoài hút nước từ hồ lên.

Lọc tia cực tím (UV)

Một bổ sung mới hơn một chút cho kho thiết bị lọc hồ cá koi là máy khử trùng hay còn gọi là máy khử trùng UV. Bộ lọc UV hiện nay cũng được sử dụng rất phổ biến trong các hồ cá koi. Bạn sẽ thấy rất nhiều hệ thống lọc khác nhau với UV như một phần của gói sản phẩm cũng như các thiết bị lọc và khử trùng bằng tia UV trong bao bì của nhà sản xuất.

Về bản chất, điều xảy ra là nước hồ được truyền qua / gần nguồn ánh sáng tia cực tím và năng lượng ánh sáng cực tím phá vỡ hiệu quả các liên kết hóa học liên kết DNA của vi sinh vật với nhau. Hiệu quả là vi khuẩn, vi rút, động vật nguyên sinh, tảo hoặc nấm mốc được xử lý một cách nhanh chóng.

Điều thú vị và tân tiến về tia UV là không để lại dư lượng hóa chất hoặc tạp chất trong nước. Năng lượng ánh sáng vừa đủ của nó đủ mạnh và ở mức độ thích hợp, khi bóng đèn quá yếu để tiêu diệt các vi sinh trong hồ thì bạn cần thay bóng đèn để nó hoạt động đúng với hiệu suất của nó. Bộ khử trùng / bể lắng UV thường được đặt trước khi lọc cơ học vì nó có xu hướng làm cho tảo nổi tự do kết tụ lại với nhau giúp hấp thụ CO2 trong hồ cá.

Máy tiệt trùng UV so với Máy làm sạch UV

Sự khác biệt? Chà, không nhiều. Máy lọc nước có tác dụng diệt tảo trôi nổi tự do gây ra nước xanh trong khi máy khử trùng xâm nhập vào các sinh vật sống khác trong hồ như vi rút, vi khuẩn, động vật nguyên sinh, v.v. Một đèn UV trong dòng duy nhất cho một hồ nhỏ có thể là máy khử trùng trong khi đó cùng một ánh sáng ở một hồ lớn hơn 3 lần có thể được coi là một bể lắng.

Nó thực sự phụ thuộc vào công suất (độ mạnh) và tốc độ dòng chảy (sẽ quyết định thời gian nước tiếp xúc với tia UV). Các yếu tố quan trọng khác là tải trọng sinh học của bạn đã có trong hồ. Bạn có nhiều cá hay một lượng thích hợp ?  

Bạn đã có quá trình lọc tự nhiên đang diễn ra dưới dạng cây thủy sinh chưa? Khối lượng nước trong hồ của bạn là bao nhiêu? Các hồ lớn cần tiếp xúc với tia cực tím mạnh hơn. Để xác định nhu cầu của hồ của bạn là gì, bạn chỉ cần tính đến một số yếu tố chính và sử dụng biểu đồ dưới đây làm hướng dẫn chung.  

Bóng đèn và bóng đèn UV không nhất thiết phải rẻ vì vậy nó có đáng không? Vi rút và vi khuẩn chiếm một tỷ lệ lớn các vấn đề sức khỏe trong bất kỳ hồ cá koi nào. Nhiều vấn đề về hồ cá koi bắt nguồn từ các vấn đề chất lượng nước, sau đó chuyển thành các vấn đề sức khỏe cá koi cũng như tảo nở hoa. May mắn thay, tia cực tím diệt tảo xanh trong nước (trôi nổi tự do) có thể xâm nhập vào hồ của bạn, chết sau đó gây tăng đột biến chất dinh dưỡng và giảm oxy hòa tan.

Thậm chí, có một “xu hướng chính trong công nghệ bể bơi” đang được nhìn thấy trên khắp nước Mỹ khi tia UV đang được sử dụng trong ngày càng nhiều hồ bơi, điều này nhấn mạnh hiệu quả của tia UV trong việc tiêu diệt các vi sinh vật không mong muốn trong nước. Vì vậy, chi phí trả trước rất có thể giúp bạn tiết kiệm nhiều tiền và đau đầu trên đường.

Lọc ion

Công nghệ lọc ion thậm trì còn mới mẻ hơn lọc UV . Lọc ion là một hệ thống nhỏ gọn, dễ lắp đặt có hiệu quả tiêu diệt tảo, vi rút và vi khuẩn trôi nổi tự do trong hồ. Cách thức hoạt động của nó là: một buồng dòng chứa hai cực dương (khối kim loại hình chữ nhật, thon dài) có dòng điện điện áp thấp đi tới chúng. Các cực dương được làm bằng đồng, bạc và kẽm (mặc dù một số chỉ là đồng và bạc).

Khi có điện tích đặt vào các cực dương, bộ lọc sẽ sinh ra hàng tỷ ion bạc và đồng thời mang điện tích dương. Bởi vì những thứ không mong muốn như tảo, bào tử nấm, vi rút và vi khuẩn mang điện tích âm nên chúng sẽ bị hút bởi các ion dương. Các ion đồng có thể phá hủy thành tế bào đủ để các ion bạc xâm nhập vào đó và phá hủy tế bào.

Bởi vì điện tích rất nhỏ và được bản địa hóa cho bộ ion hóa trong đường ống của bạn nên không có ảnh hưởng xấu đến cá của bạn cũng như không có đồng hoặc kẽm dư trong các thử nghiệm của nước. Cũng vì nó tiêu thụ ít năng lượng như vậy nên rất rẻ để vận hành. Các cực dương của bộ lọc sẽ bị mòn và cần thay thế hàng năm hoặc lâu hơn.

Lọc Ozone

Khử trùng nước bằng ozone đã xuất hiện từ cuối những năm 1800 nên không có gì ngạc nhiên khi thấy nó được sử dụng trong các hồ cá koi (hoặc những nơi cần phải khử trùng nước). Ozone được cho là thần chết của vi khuẩn và vi rút mạnh nhất trong thế giới khử trùng thủy sản. Trên thực tế, nó mạnh hơn 50% so với clo, nó cũng có tác dụng giết chết các tế bào tảo.

Cũng như nhiều hình thức lọc đã đề cập ở trên, không còn cặn. Trên thực tế, nước xử lý sạch sẽ và nhiều sản sinh ra nhiều oxy hơn vì ôzôn phân hủy thành ôxy. Hơn nữa, chỉ có ozon mới có thể phá vỡ các hydrocacbon như các dẫn xuất của dầu và khí đốt. Vì vậy theo bạn, làm thế nào để tất cả điều này hoạt động?

Không khí được đi qua cơ chế tạo Ozone, nơi dòng điện được áp dụng dẫn đến việc tạo ra khí ozone. Khí này được chúng bơm vào một khoang đặc biệt, nơi nó được phép khuếch tán vào nước. Ngay lập tức hydrocacbon, vi rút, vi khuẩn cùng với các mầm bệnh khác bị tiêu diệt và hoạt động của ôzôn phá hủy những chất độc hại không mong muốn này sẽ chuyển nó (ôzôn) trở lại thành ôxy do đó tiếp tục ôxy hóa nước. Cá trong hồ của bạn không bao giờ tiếp xúc với nước có chứa ozon vì tất cả đều diễn ra trong một khu vực riêng biệt hoặc một khoang đặc biệt.

Lọc thực vật tự nhiên

Có thể cách lọc đơn giản nhất để thực hiện trong hồ của bạn là loại… cây thủy sinh lâu đời nhất . Chúng là món quà không ngừng trao tặng… và chúng lớn lên và nhân lên. Bên cạnh công việc lọc quan trọng, chúng thực hiện một cách tự nhiên, chúng còn cung cấp bóng râm cho cá koi của bạn cũng như chất nền để cá koi cái gắn trứng vào.

Chúng cũng bổ sung oxy hòa tan vào hồ. Tùy thuộc vào thiết kế ao của bạn, bạn có thể lắp đặt thực vật chìm, thực vật nổi hoặc thực vật chìm một phần trên giá hoặc khu vực nông. Một số yêu thích của các chủ hồ là cây kim tiền, cây rẻ quạt, cây bèo, hoa diên vĩ, hoa sen và hoa loa kèn. Bạn sẽ phải phù hợp với các loại cây mà bạn có được với vùng khí hậu và thiết kế hồ của bạn, nhưng thực vật thủy sinh bổ sung rất nhiều giá trị chức năng cũng như giá trị thẩm mỹ cho hồ của bạn.

Kết luận

Mục đích của bài viết này là cung cấp cho bạn một khởi đầu tốt để hiểu về cách lọc hồ cá koi và tất cả các cách khác nhau để lọc nước của bạn để mang lại cho cá koi của bạn một môi trường tốt nhất có thể. Không một hồ nào có tất cả các loại lọc này nhưng sẽ tùy thuộc vào tình hình, không gian và tài chính của bạn để xác định (các) hệ thống lọc nào sẽ phù hợp nhất cho hồ của bạn. Cho dù bạn cắt nó như thế nào đi chăng nữa, việc lọc là rất quan trọng, vì vậy hãy đảm bảo rằng bạn dành thời gian và công sức để nó xứng đáng – cá của bạn sẽ cảm ơn bạn!